Skip to main content

Integratieve pijnbestrijding

Introductie

Pijn is iets waar elk huisdier wel eens mee te maken krijgt. Een acute pijn, veroorzaakt door bijvoorbeeld een blessure of operatie, of een chronische pijn welke veroorzaakt wordt door bijvoorbeeld artrose. Pijn zorgt in ieder geval voor een mate van verminderd welzijn van het huisdier. En helaas is een chronische pijn een grote oorzaak voor het in laten slapen van een huisdier. Vaak omdat de pijn ondanks pijnstillende medicatie niet voldoende gecontroleerd kan worden.

Heeft mijn dier pijn?

Doordat dieren niet kunnen praten en de symptomen niet zo duidelijk zijn als bij mensen is dit een veel voorkomende vraag op een consult. De pijnuiting is bij een hond of kat heel anders dan bij mensen. Honden en katten zullen de pijn zo goed mogelijk willen verbergen. Pijn, en de gekoppelde zwakte, betekent vaak in de natuur de dood doordat ze in de roedel worden achtergelaten of worden aangevallen door andere dieren. Als een hond of kat dus echt aangeeft dat hij pijn heeft, zal dat dus vaak betekenen dat de pijn heel erg is en ze de symptomen echt niet meer kunnen verbloemen. Dit betekent niet direct dat honden en katten een hogere pijngrens hebben, maar vanuit overlevingsprincipes zullen ze minder snel symptomen laten zien.

Pijnuitingen bij honden zijn onder andere gedragsveranderingen zoals het vertonen van rustig of juist rusteloos gedrag, minder willen bewegen, zichzelf afzonderen, meer aandacht zoeken, het hebben van een andere lichaamshouding, sneller geïrriteerd raken en het vertonen van angstig, gestrest, agressief en/of depressief gedrag. Acute symptomen zijn piepen, janken, grommen, afwijkend blaf gedrag, agressief gedrag bij aanraken op bepaalde plekken en kreupel of mank lopen. Bij chronische pijnuitingen kun je denken aan trillende poten, stijfheid, opstartstijfheid, een waggelende of onzekere loop, minder spelgedrag, kreupel of mank lopen, moeite met opstaan, moeite met een trap of auto beklimmen, likken op een bepaalde plek. Ook wat algemenere symptomen zoals minder eetlust, lethargisch gedrag, hijgen en een hogere hartslag en bloeddruk kunnen een aanwijzing zijn voor pijn.

Pijnuitingen bij katten zijn lastiger te herkennen. In principe is elk gedrag anders dan normaal gedrag een mogelijkheid tot pijn. Dat wil zeggen, meer terugtrekken, agressiever gedrag bij aanraken (blazen, grommen), minder sociaal gedrag, minder wassen, minder bewegen, andere lichaamshouding, andere gezichtsuitdrukking, aarzelen bij springen of klimmen, kreupel lopen, hijgen, hogere hartslag en bloeddruk.

Diagnose

De eerste actie bij pijn is het uitzoeken waar de pijn vandaan komt en de oorzaak te behandelen. Een gebroken poot dient geopereerd te worden, een rotte kies dient behandeld te worden etc. Een uitgebreid klinisch onderzoek, een röntgenfoto, echo, CT scan of MRI scan zijn mogelijkheden om tot een diagnose te komen. Hier in de praktijk werken we ook met verschillende diagnostische middelen zoals een connectiesensor of tachyonenpen om pijn te diagnosticeren.

Behandeling

De grootste reden voor het geven van pijnbestrijding is het vergroten van welzijn. Het zal veel negatieve symptomen van pijn verminderen. Gedragsveranderingen worden minder, het dier zal weer actiever worden en de ademhaling, hartslag en bloeddruk zal weer normaliseren wat ook belangrijk is voor de rest van de functies van het lichaam, denkend aan het hart en nieren.

Het meer bewegen is echter ook het grootste gevaar van het geven van pijnstillers. Het dier zal het pijnlijke lichaamsdeel meer gebruiken waardoor er meer schade kan komen door overbelasting.

Reguliere behandeling

In de reguliere diergeneeskunde hebben we meerdere opties om een dier te behandelen tegen pijn.

Non Steroide antiinflammatoire drugs (NSAID).

NSAID’s zijn pijnstillend, ontstekingsremmend en koortswerend. Deze werking heeft het door een remming van cyclooxygenase (COX) enzymen. COX-1 zorgt voor een basis productie van endogene (door het lichaam zelf geproduceerde) prostaglandine in veel weefsels. COX-2 zorgt meer voor de  specifieke ontstekingsreactie in weefsel en induceert specifieke PGE2 (prostaglandine). De remming van de COX-2 enzymen blokkeren de PGE2 en zijn daarmee pijnstillend voor weefsel en het pijngevoel in de hersenen. De remming van COX-1 geeft dus eigenlijk een ongewenst effect doordat het de eigen productie van prostaglandines remt en draagt bij aan de bijwerkingen van NSAID’s.

Gelukkig zijn er ook steeds meer specifieke COX-2 remmers op de markt. De meeste gebruikte middelen voor veterinair gebruik zijn specifieke COX-2 remmers zoals rimadyl, onsior en metacam. Bij mensen zijn aspirinen COX-1 en COX-2 remmers bijvoorbeeld.

Het is een veilig medicijn en is de meest gebruikte pijnstilling voor mens en dier. Het is vaak het eerste pijnstillende medicijn wat gegeven wordt bij een acute maar ook chronische pijn zoals een operatie, een acute kreupelheid, bij andere pijnen of artrose. Doordat het soms zelfs jaren gegeven wordt leiden er toch heel veel dieren aan bijwerkingen. De bijwerkingen die bekend zijn, zijn voornamelijk maagdarmproblemen (braken, maagulcera, diarree). Verder heeft het een schadelijke werking voor lever en nieren en wordt het afgeraden om te gebruiken bij lever of nierproblemen.

Glucocorticosteroïden

Deze groep wordt over het algemeen aangeduid als Prednison. Maar hieronder vallen heel veel medicijnen zoals dexamethason, prednisolon, cortison, moderin, prednoral, dexoral en vele andere. Het wordt gegeven bij veel auto-immuunziekten. Je kunt denken aan immuun-gemedieerde polyartritis, chronische maagdarmproblemen (zoals IBS), meningitis en veel huidproblemen. Deze immuunziekten kunnen erg pijnlijk zijn en daardoor kan de behandeling van prednison helpen. Bijwerkingen bij langdurig gebruik zijn vraatzucht, veel drinken en plassen, hijgen, slechte vacht, verhoogde kans op infecties, futloosheid, spierzwakte en afname spieren. Er is een vergrote kans op het krijgen van suikerziekte en ziekte van Cushing.

Opiaten

In het lichaam zijn veel opioïde receptoren waar veel verschillende soorten opiaten op aan kunnen hechten. Door de verschillende aanhechtingen op de specifieke receptoren zullen bepaalde middelen een meer pijnstillende of juist meer sederende werking hebben.

Morfine is het klassieke opiaat wat veel gebruikt wordt. Tramadol lijkt erg op morfine qua werking en is nu geregistreerd voor hond en kat. Tramadol wordt gegeven bij milde tot gemiddelde pijnstilling bij osteoartritis, fibromyalgie en neuropatische pijn. Effecten zijn onder andere een sterke pijnstilling en sedatie. Bijwerkingen zijn respiratoire depressie, te lage hartslag, verminderde urineproductie en opwinding. Niet geschikt voor honden die lever- en/of nierziekte, ademhalingsproblemen hebben of die lijden aan epilepsie. Sommige honden reageren met angstig gedrag en hallucinaties, een oppervlakkige ademhaling en trage hartslag.

Buprenorfine heeft een mindere pijnstillende werking dan morfine of tramadol.

Gabapentine

Gabapentine is een analoog van GABA (remmende neurotransmitter) en van origine een anti-epileptisch medicijn. Het wordt steeds vaker gebruikt bij controle van chronische pijn zoals neuropatische pijn (bv syringomyelitis), osteoartritis en kanker. Een bijwerking van gabapentine is de sederende en spierverslappende werking. Gabapentine wordt uitgescheiden door de nieren en kan daardoor bij nierproblemen niet gegeven worden. Gabapentine is niet geregistreerd als diergeneesmiddel. Daardoor bevatten veel pillen de smaakversterker xylitol, wat voor de hond erg schadelijk is voor de lever.

Alternatieve behandelingen

Stamcel therapie

Stamcellen zijn niet gedifferentieerde oercellen die zich kunnen ontwikkelen tot volwassen gespecialiseerde cellen, zoals zenuwcellen, spiercellen en kraakbeencellen. Deze stamcellen zitten in vetweefsel en in het beenmerg. We kunnen tegenwoordig met bepaalde technieken uit vetweefsel in de buik stamcellen selecteren en isoleren van de andere aanwezige cellen. Deze geïsoleerde stamcellen kunnen vervolgens in de bloedbaan gespoten kunnen worden of in een gewricht waar het een positieve bijdrage levert aan de regeneratie van kraakbeen.
De effectiviteit van het injecteren van stamcellen, samen met ACP/APT is groter. Vaak zullen we beide behandelingen toepassen.

Autologe platelet therapie (ACP, APT, PRP).

Injecteren van gewrichten met autologe bloedplaatjes met groeifactoren. Deze hoge concentratie bloedplaatjes en groeifactoren vergroten het regeneratieproces bij osteoartritis en werken pijnstillend. Het meest optimaal is om 3 injecties te geven met 1 week tussentijd. Hier zien we dan 95% positieve resultaten.

 

Orthomoleculaire voedingsmiddelen

Veel gewrichtsformules op de markt bevatten vaak een combinatie van o.a. glucosamine. Chondroitine, MSM en hyaluronzuur. De combinatie van de bovengenoemde supplementen zorgen voor een versterkend effect qua aanmaak van kraakbeen en versterkt de genezing van het gewricht.

Kraakbeen bestaat uit een extracellulaire matrix die bestaat uit collageen, proteoglycanen (chondoitine), hyaluronzuur en elastinevezezels. Deze matrix zorgt voor schokdemping en smeermiddel van de gewrichten.

Glucosamine is een lichaamseigen stof welke overal in het lichaam voorkomt, met name in ligamenten, pezen, fascia en kraakbeen. Glucosamine is een belangrijke bouwsteen van proteoglycanen en hyaluronzuur, beide onderdeel van kraakbeen. Glucosamine wordt gevormd door het kraakbeen uit glutamine en glucose. Bij artrose en ouderdom wordt er minder kraakbeen gemaakt, met als gevolg een negatieve vicieuze cirkel met minder glucosaminen. Glucosaminen komen voornamelijk voor in het pantser van schaal-en schelpdieren. De belangrijkste bron is een groenlipmosselextract. Naast de dierlijke glucosamine (sulfaat) is er ook een vegetarische variant gemaakt uit granen (glucosamine HCl). Een andere variant van glucosamine is N-acetyl-D-glucosamine (NAG), deze vorm is stabieler en wordt beter opgenomen, met name ook in de huid en darmen.

Chondroitine komt in het gehele lichaam voor, met name in kraakbeenweefsel. Chondroidine is een stof welke water in het gewricht vasthoudt wat dient als smeermiddel en schokdemper in het gewricht. Chondroitine is een belangrijke bouwsteen voor hyaluronzuur. Het ondersteunt een gezond, flexibel gewrichtsweefsel. Chondroitine zit ook in groenlipmosselextracten. De productie van chondroitine wordt ook minder bij ouderdom en slijtage van het kraakbeen.

Hyaluronzuur is een stof wat veel voorkomt in kraakbeen. Het is een belangrijke stof in gewrichtsvloeistof welke zorgt voor smeermiddel en een schokdempende werking in gewrichten.

MSM (methylsulfonylmethane) is organisch gebonden zwavel, de actieve vorm van zwavel in organismen. Het komt voor in eiwitrijk weefsel, met name bindweefsel, rode bloedcellen, spieren en huid. Het geeft stevigheid en structuur aan weefsel. MSM zit veel in rauwe groenten en fruit. MSM heeft een pijnstillende en ontstekingsremmende werking, is een sterke antioxidant, stimuleert de weefseldoorbloeding, de energieproductie en synthese van hormonen in het lichaam.

Vitamine C wordt, ondanks dat honden en katten zelf vitamine C kunnen aanmaken aangeraden als supplement. Als er een chronische ontsteking is, of de aanmaak of opname in de darmen tekort schiet zal er relatief te weinig vitamine C productie zijn. Vitamine C is een belangrijke bouwsteen van collageen en bindweefsel. Het is belangrijk voor stevigheid en soepelheid van gewrichten, pezen, spieren. Verder is het een sterke antioxidant, verbetert het je immuunsysteem en is het een co-enzym van veel biologische processen en eliminatie van zware metalen. In hoge dosering is Vitamine C tumor dodend. Vitamine C komt voor in groenten (o.a. boerenkool), fruit en orgaanvlees.

De beste manier om Vitamine C toe te dienen is als liposomale Vitamine C of als intraveneus infuus.

 

Fytotherapie

Kurkuma (Curcuma Longa). De werkzame stof van geelwortel is Curcumine. Deze stof is ontstekingsremmend en pijnstillend. Verder heeft het een remmende werking op tumoren en heeft het een ondersteunende functie bij maagdarmproblemen. Kurkuma is een sterke antioxidant, ontgiftigt het lichaam en heeft het een gunstig effect bij hart en vaatziekten.

Helaas is het zo dat kurkuma heel slecht wordt opgenomen in het bloed. De beste manier om het toe te dienen is als liposomale kurkuma of als intraveneus infuus.

Kurkuma is een heel veilig supplement, bijwerkingen bij overdosering en langdurig gebruik van Kurkuma zijn maagdarmklachten, leverproblemen en het kan een allergische huidreactie geven.

Gember (Zingiber Officinalis ) bevat veel werkzame stoffen. Werkingen die gewijd zijn aan gember zijn onder andere een pijnstillende en ontstekingsremmende werking. Verder heeft het een enzymatische werking wat leidt tot een verbetering van de spijsvertering en verminderd het de misselijkheid en overgeven en wordt de Leverfunctie gestimuleerd, Daarnaast heeft gember een  weerstandsverhogende en tumordodende werking.


CBD olie.
CBD olie is een extract van de blaadjes van industriële hennepplanten, gemengd met een dragende olie (Olijfolie, hennepzaadolie). Hennepblaadjes bevatten meer dan 70 cannabinoiden en tientallen terpenen. Cannabidiol (CBD) is in grootste hoeveelheid aanwezig. De industriële hennepplanten bevatten nauwelijks THC, wat de psychoactieve stof is van hennep. Dus uw dier wordt niet ‘high’ van CBD olie.

Om een product te maken met THC, dan wordt er gebruik gemaakt van andere hennepplanten welke naast CBD ook THC bevatten. Deze zijn wel psychoactief en raad ik niet aan om te gebruiken bij dieren.

De werking van CBD olie is heel breed. Het heeft een sterk pijnstillende werking, is een antiepileptica, antidepressiva, ontstekingsremmer, heeft een eetlust stimulerend effect en een kalmerend effect.

Aandachtspunten: Er zijn veel verschillen in de kwaliteit van CBD olie. Een belangrijk onderscheid is het extractieproces van de cannabinoiden uit de hennepblaadjes. De beste en zuiverste manier om deze te verkrijgen is met behulp van een koude CO2 extractie. Onderzoek heeft uitgewezen dat er van tientallen commerciële CBD producten maar een paar producten waren die daadwerkelijk de gewenste hoeveelheid CBD  bevatte. Het merendeel was minimaal aanwezig.

De opneembaarheid van CBD olie is ook afhankelijk van de inname. Direct op de tong wordt het direct opgenomen in de bloedbaan. Samen met voeding is de biologische beschikbaarheid heel slecht.

Er worden nog geen officiële bijwerkingen aan CBD olie toebedeeld. Ik wil wel een punt van aandacht geven. Ik meet veel humane medicijnen en supplementen uit met behulp van een connectiesensor. Hierbij heb ik tientallen CBD oliën uitgeprobeerd, het merendeel werkte niet of gaf een toxische reactie. De hoeveelheid is ook van belang. CBD olie heeft snel een overdosering welke toxisch is. Let dus goed op het de toedieningsvorm, het merk en voornamelijk de dosering. 2-3xdaags 1-2 druppels op de tong/wangslijmvlies is in 95% van de dieren (onafhankelijk van het gewicht) een mooie dosering.

Overige supplementen welke pijnstillende werking hebben zijn onder andere Salix, Boswelia, duivelsklauw, traumeel en omega 3 olie.

Etherische oliën kunnen ook een pijnstillende werking hebben. Copaiba heeft net als CBD een werking op het endocannabinoid systeem en daardoor dezelfde werking als CBD olie. Verder hebben onder andere Lavendel, pepermunt en oranjebloesem een pijnstillende werking bij bv hoofdpijn.

Chinese geneeskunde

Chinees gezien is pijn een stagnatie, stasis van energie of Bloed. Acupunctuurpunten en kruiden die het Qi en Bloed bewegen zijn dus pijnstillend.

Acupunctuur. Er zijn steeds meer wetenschappelijke bewijzen dat acupunctuur een pijnstillende werking heeft. Een acupunctuurpunt is een plek waar veel structuren samenkomen. dit wordt een neuraal acupunctuur plek genoemd (NAU) welke bestaat uit Bloedvaatjes, zenuwuiteinden, immuunmodulerende cellen, kliertjes, spierbundels en bindweefsel. De acupunctuurnaald heeft bij een insertie een interactie met al deze structuren.  Het stimuleren van de acupunctuurnaald in een acupunctuurpunt zorgt ervoor dat er om de naald collageen en elastinevezels binden. Dit heeft een effect op de doorbloeding en zenuweinden in het acupunctuurpunt. Chinees gezien is deze axon reflex het ‘De Qi’ effect. Dit effect is groter als de acupunctuurnaald steviger wordt gemanipuleerd. Dit leidt tot een cascade waarbij er een activatie van mestcellen plaatsvindt. De stimulatie vd zenuweinden geeft een afgifte van neuropeptiden, cytokinen, prostaglandinen en neurotransmitters (serotonine, noradrenaline, dopamine) wat leidt tot locale pijnstilling en genezing. Verder zijn er veel onderzoeken die aantonen dat de concentratie van endogene opioid peptiden vermeerderd na een acupunctuurbehandeling.

Electroacupunctuur heeft ook bewezen effecten op de afgifte van opioid peptiden. Stimulatie met een lage frequentie van 2-4Hz leidt tot een afgifte van endorphine, enkephakine en orphanine. Stimulatie met 80-100Hz geeft een afgifte van serotonine en noradrenaline.

Goudacupunctuur is een speciale vorm van acupunctuur. Hier worden goudkorrel in acupunctuurpunten geïnjecteerd. Deze hebben een pijnstillend en ontstekingsremmend effect op het omliggende weefsel en gewrichten.

 

Fysiotherapie

Chiropractie

Osteopathie

Chatten
Vragen?
Hoi, heb je vragen?