Steeds meer zie je in het nieuws relaties tussen chronische ziekten en je darmen. Wetenschappers duiken steeds dieper je darmen in op zoek naar oorzaken voor bepaalde ziekten. Ook in onze praktijk zien we eigenlijk altijd wel een link tussen de meeste chronische en terugkerende klachten met voeding of chronische darmproblemen.
Hoe werkt dat nou en waarom kun je een pathogene biofilm als een paard van Troye zien voor veel ziekten?
Biofilm
Maar eerst, wat is een pathogene biofilm? Om deze vraag te kunnen beantwoorden zal ik eerst een gewone biofilm proberen uit te leggen. Een biofilm is een grote hoeveelheid micro-organismen (o.a. bacteriën, schimmel, gisten) welke vastgehecht zijn aan een oppervlakte en een grote groep vormen door met elkaar te communiceren en zich ontwikkelen tot een hechte slijmerige gemeenschap. De bacteriën worden onder andere door suiker-, eiwit- en vetketens (de extracellulaire matrix) bij elkaar gehouden en vormen daardoor een bijna ondoordringbare barrière. Een biofilm is een normaal natuurverschijnsel en kun je overal waar het milieu vochtig en warm is terugvinden. Denk aan glibberige stenen in een beekje, maar in huis is de vaas met een slijmerige laag ook een biofilm en het meest bekende biofilm in je eigen lichaam is tandplaque. Het doel van de biofilm is samenwerking en daarmee overleving. De Extracellulaire matrix beschermt de micro-organismen van invloeden van buitenaf.
Figuur 1. https://rinekedijkinga.nl/weetjes/biofilms.html
Als de biofilm groter wordt kunnen de bacteriën in de biofilm steeds ziektemakender worden doordat ze onder andere toxinen en enzymen produceren om zelf sterker te worden en de gastheer zwakker. Als dat gebeurt spreek je van een pathogene biofilm. Door deze pathogene biofilm ontstaan er ontstekingen in het hele lichaam. Niet alle micro-organismen kunnen een pathogene biofilm maken. Sommige bacteriën van de groep proteobacteriae (waaronder de E.coli en Helicobacter Pylori) en gisten als Candida Albicans kunnen dit heel goed.
Pathogene bioflim in de darmen
De basis van de chronische en terugkerende klachten bij mens en dier ligt dus in een pathogene biofilm. De bacteriën in een pathogene biofilm zijn moeilijk zichtbaar voor diagnostische testen doordat ze als het ware ingekapseld zijn, maar ze kunnen zich ook beschermen tegen antibioticum en andere bacteriedodende supplementen. De bacteriën in een pathogene biofilm kunnen, naast de productie van toxinen en virulente factoren (o.a. enzymen welke het lichaam verzwakken), ook uit de biofilm treden en zo op andere plekken een acute ontsteking creëren.
De biofilm in de darmen wordt wel gezien als de meest schadelijke voor het hele lichaam. De reden hiervan is omdat er in de darmen de meeste hoeveelheid en variatie bacteriën (het microbioom genoemd) bevindt en daardoor dus een ideaal milieu is voor het creëren van een biofilm. Maar ook omdat de darmen met alle slijmvlieslagen van het lichaam communiceren. De ogen, oren, mondholte, maag, blaas, gewrichten, vagina etc etc. Dus een disbalans in het microbioom van de darmen creëert al snel een pathogene biofilm en daarmee ontstekingen in andere organen.
Microbioom
Normaal gesproken moet een mooi evenwicht van je microbioom ervoor zorgen dat er geen pathogene biofilm ontwikkelt. In je microbioom huisvesten biljoenen bacteriën en deze bacteriën communiceren mooi met elkaar en beschermen je lichaam tegen een overgroei van bacteriën, virussen en parasieten. De bacteriën in je microbioom zorgen voor 80% van je ATP (Energie) productie en het overgrote deel van je immuunsysteem komt ook uit je darmen. Je bacteriën hebben voeding nodig om te kunnen groeien en om er vervolgens energie en immuunstoffen van te kunnen maken. Hoe gevarieerder je voeding is, hoe meer bacteriële variatie er is en hoe meer immuunstoffen en energie er in je lichaam komt. Dit leidt er ook toe dat een dominante bacterie die in staat is om een pathogene biofilm te kunnen maken al snel wordt gecorrigeerd.
Helaas is de voeding die wij geven aan onze huisdieren niet zo geweldig qua variatie. Dat wordt een disbiose genoemd. Dat betekent dat er al weinig energie en immuunstoffen geproduceerd worden en dat er weinig controle is over een dominante groep bacteriën welke de pathogene biofilm kan maken. Dat leidt al snel tot de groei van een pathogene biofilm met als gevolg ontstekingen, virulente factoren en een verdere verzwakking van het maag-darmstelsel.
Voeding
Qua voeding is het dus essentieel om zo gevarieerd mogelijk te eten. Daardoor adviseren wij in de praktijk om een grote variatie in rauw vlees of goede kwaliteit blikvoer te geven en dit aan te vullen met een grote variatie in groenten. Hoe bewerkter de producten, zoals bij brokvoeding, hoe beperkter de variatie en de kwaliteit van je microbioom. Ook stimuleren bewerkte producten juist de bacteriën die een pathogene biofilm kunnen aanmaken waardoor je dus sneller een pathogene biofilm creëert. Deze pathogene biofilm is dan de basis voor een ontsteking tussen alle slijmvlieslagen in het lichaam. Dit kan zich vervolgens uiten in een wisselende oorontsteking, huidontsteking en blaasontsteking.
Oplossingen
Dus essentieel is het om het microbioom zo goed mogelijk te krijgen en te houden. Een maand lang een eenzijdige voeding, of medicijngebruik als een antibioticumkuur of een insecticide, kan al leiden tot afbraak van je microbioom en opbouw van je biofilm.
De voeding vormt hierin dus de grootste preventie.
Verder is er dus bij terugkerende en ook bij chronische ontstekingen van slijmvlieslagen (denk aan, allergieën, atopie, mondontstekingen, oorontstekingen, oogontstekingen, maagdarmontstekingen, blaasontstekingen, huidontstekingen, gewrichtsontstekingen, hartontstekingen etc etc) een pathogene biofilm aanwezig. Deze zit in het orgaan waar de klachten zichtbaar zijn (Bv oorsmeer, tandplaque, blaasgruis, artrose) maar ook in de darmen. Dus hierin moet de pathogene biofilm verwijderd worden als je echt van de klachten of willen.
Zoals al gezegd is de biofilm lastig te verwijderen. Dat komt doordat de extracellulaire matrix moeilijk af te breken valt. Er zijn best wat voedingsstoffen die de biofilm kunnen verwijderen. Onder andere kokosolie, cranberries, appel, ananas, manuka honing, gember en kurkuma. Hiernaast maken we gebruik van voedingssupplementen om de biofilm af te breken. Enzymen zijn het meest bekend welke de suiker, eiwit en vetketens kunnen afbreken. Maar ook gefermenteerde palmoliebast met okra poeder en NAC kunnen de biofilm afbreken. Soms moet je ook mechanisch de pathogene biofilm verwijderen, denk aan tanden poetsen en oren spoelen. Ook de darmen kunnen met behulp een darmspoeling gereinigd worden.
Figuur 2. Ziekten welke geassocieerd worden met bacteriële biofilms.
Conclusie
Als de pathogene biofilm verwijderd is uit het lichaam, dan pas is er ruimte voor genezing. Dan pas zal een specifieke behandeling effectief zijn zonder dat de klachten terug komen. Dus ook een patiënt met een hartruisje door een niet goed sluitende hartklep, wordt behandeld om de pathogene biofilm in de darmen te verwijderen. Vaak beginnen we ook tegelijkertijd en in ieder geval halverwege het darmprotocol, met een ondersteunende behandeling voor het hart. Dat kunnen reguliere of natuurlijke supplementen zijn. Ook artrose lijkt in eerste instantie geen relatie te hebben met je darmen, maar ook deze patiënten krijgen een advies van voerverandering, een darmprotocol en ernaast een behandeling voor artrose.
